Πώς και Ποιος τελειώνει έναν Πόλεμο (Ουκρανικό);

        “Με κάποιον που ξέρει μονάχα όσα κι εγώ και με τον οποίον συμφωνώ σε όλα μπορώ εύκολα να επικοινωνήσω, να μοιραστώ ιδέες κι εμπειρίες, αλλά πολύ λίγα ή απολύτως τίποτα δεν θα μάθω απ΄ αυτήν την σχέση”   

        Η συμπλήρωση δύο χρόνων από την έναρξη του Ουκρανικού Πολέμου δεν διέψευσε μόνον εκείνους που είχαν προβλέψει την βραχύτητά του (και δεν ήταν λίγοι αυτοί) αλλά και όλους εκείνους που είχαν επενδύσει σε μία άνετη πολεμική νίκη-περίπατο των Ρώσων.

        Από την άλλη πλευρά σκόρπισε μία απογοήτευση στους  ειρηνόφιλους που προσδοκούσαν ένα γρήγορο τέλος στον πιο ανόητο και χωρίς επαρκή αιτία πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης εν έτει  2022-2024.

         Ωστόσο στην δεύτερη επέτειο (!) του Ουκρανικού πολέμου υπάρχουν κι εκείνοι που επιχαίρουν για την δεινή (από στρατιωτικής πλευράς) θέση στην οποία έχει περιέλθει η Ουκρανία μετά και τις τελευταίες νίκες-επιτυχίες των Ρώσων-Εισβολέων. Είναι εκείνοι που στο όνομα του αντιδυτικού μίσους και της “λατρείας” της πάλαι ποτέ Ρωσικής Υπερδύναμης δεν μπορούν να κρύψουν τον ενθουσιασμό τους για τις στρατιωτικές επιτυχίες του Ρωσικού γίγαντα ενάντια στην υποδεέστερη στρατιωτικά Ουκρανία.

          Τα συναισθήματα χαράς και ενός υπόρρητου ενθουσιασμού των παραπάνω μόνον η ψυχιατρική μπορεί να τα ερμηνεύσει, αφού σε έναν πόλεμο που δεν συμμετέχει η χώρα τους συνήθως τάσσονται με τον αδύνατο και τον αμυνόμενο. Πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις οι “απέξω” αναζητούν με αγωνία τα βαθύτερα αίτια-κίνητρα του επιτιθέμενου (Ρωσία), γιατί ένας πόλεμος ποτέ δεν αποφασίζεται εν θερμώ και ούτε διεξάγεται για να καταδείξει στους αντιπάλους (και ποιοι είναι αυτοί;) την στρατιωτική του δύναμη.

     Οι παραπάνω σκέψεις και προβληματισμοί γεννήθηκαν από την δημοσίευση ενός άρθρου του εκλεκτού μου φίλου και ιδιοκτήτη της εφημερίδας  «Εύβοια Προοδευτική» κ. Κωστή Δεμερτζή με τίτλο  “ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ Η ΔΥΣΗ με τη συμπλήρωση δύο χρόνων πολέμου στην Ουκρανία;”.

        Επ΄ ευκαιρία, λοιπόν, αυτού του άρθρου και με δεδομένο τον διακηρυγμένο σεβασμό στην αντίθετη άποψη  κι  από τους δύο θα προσπαθήσω να καταγράψω και να προβάλω την αντίθετη άποψη (δισσοί λόγοι) προς εκείνη του συντάκτη του παραπάνω άρθρου. Κι αυτό γιατί καμία θέση δεν κρίνεται από την γνώμη που έχει γι αυτήν ο συντάκτης της αλλά από την γνώμη που έχουν και οι άλλοι για αυτήν, για να θυμηθούμε και το σχετικό τσιτάτο του Μαρξ, έστω και κάπως παραποιημένο για τις ανάγκες του διαλόγου.

       “Ό,τι μάς ενοχλεί στους άλλους, μπορεί να μάς βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας” (Karl Jung).

         Αρχικά επισημαίνω πως ο τίτλος του άρθρου συνιστά μία αυθαίρετη κρίση και προϊδεάζει τον αναγνώστη αρνητικά προς τη Δύση (Αχ! Αυτή η Δύση, που όλοι την μέμφονται, αλλά όλοι σε αυτήν θέλουν να ζουν). Ποιος πανηγυρίζει αλήθεια και γιατί; Στον πόλεμο ο μόνος που πανηγυρίζει είναι ο νικητής, έστω κι αν μετράει κι αυτός τις πληγές του.

          Έχει κάτι να ωφεληθεί η Δύση από την συνέχιση του πολέμου; Τα γεγονότα περί του αντιθέτου βεβαιώνουν. Οι δυτικές κυβερνήσεις δέχονται έντονες πιέσεις από τους πολίτες να τελειώνει αυτός ο πόλεμος, γιατί δημιουργεί πάμπολλα προβλήματα σε πολλούς τομείς της οικονομίας και όχι μόνον στο ενεργειακό.

         Στο σημείο αυτό καταδεικνύεται το μεγάλο λάθος της Δύσης και ιδιαίτερα της Γερμανίας και περισσότερο ακόμη της κ. Μέρκελ που στο όνομα της ανάπτυξης είχε προσδεθεί «ανοήτως» στο άρμα της φθηνής ενέργειας από τη Ρωσία. Όταν, όμως, μία χώρα εξαρτάται ενεργειακά από μία άλλη χώρα αυτό υποθηκεύει το μέλλον της. Όπερ και εγένετο με την Γερμανία.

      Ο συγγραφέας του άρθρου προσβλέποντας στην ενοχοποίηση της «πανηγυρίζουσας» Δύσης για την συνέχιση του πολέμου καταφεύγει σε ένα άρθρο των Hajo Fuke και Harald Kujat που μέμφονται την Ουκρανία και τη Δύση για την αποτυχία των πρώτων μετά την κήρυξη του πολέμου ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ των εμπολέμων.

        Δεν θα μπω στην ουσία του άρθρου γιατί το περιεχόμενό του στηρίζεται σε εικασίες και σε ερμηνείες κάποιων ειρηνευτικών συνομιλιών. Αυτό, όμως, που ξενίζει και προκαλεί ερωτήματα - σύμφωνα πάντα με τους αρθρογράφους - είναι η ταχύτητα και η προθυμία των Ρώσων για ειρήνη ένα μήνα μετά την αναιτιολόγητη εισβολή σε ένα κράτος που δεν προκάλεσε στρατιωτικά τον αντίπαλο. Πώς θα μπορούσε άλλωστε μία φτωχή Ουκρανία να προκαλέσει τη Ρωσία και γιατί;

         Και μην πούνε πάλι οι Ρωσόφιλοι …δάκτυλος της Δύσης. Πάλι η Δύση στο απόσπασμα.

          Την επιτυχία ή αποτυχία των διαπραγματεύσεων την ρυθμίζει ο δυνατός και ο επιτιθέμενος και όχι  ο αδύνατος και ο αμυνόμενος. Αν έχουμε διαβάσει λίγο Θουκυδίδη θα συμφωνούσαμε με την διαχρονική θέση του πως:

         “Δίκαιο έχει όποιος ίση δύναμη (ισορροπία δυνάμεων) και όταν αυτό δεν συμβαίνει ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται”.

          Εξάλλου γιατί τέτοια σπουδή της Ρωσίας για Ειρήνη λίγο χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου; Στα δύο χρόνια πολέμου γιατί εσιώπησε και δεν ζήτησε ειρήνη; Γιατί δεν πρότεινε την στρατιωτική της αναδίπλωση της με ταυτόχρονο αίτημα για ειρηνευτικές διαβουλεύσεις; Αυτή  η κίνησή της θα έδειχνε και τις καλές της προθέσεις έναντι της γειτονικής χώρας.

          Βασικό επιχείρημα του αρθρογράφου, του κ. Κ. Δεμερτζή είναι  πως η αιτία του Ουκρανικού πολέμου ήταν η «διακηρυγμένη» θέση του Ζελένσκι πως η χώρα του θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ (1)*.

       Έστω ότι αυτό είναι σωστό και αληθές. Ε! και…! Από πότε μία ελεύθερη χώρα απαγορεύεται να επιλέγει ελεύθερα τις συμμαχίες και του συμμάχους της; Από πότε η χάραξη της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας θα πρέπει να έχει και την έγκριση των γειτόνων;

         Η Ουκρανία, και σύμφωνα πάντα με τον αρθρογράφο, εξέφρασε την πρόθεσή της για ένταξη στον ΝΑΤΟ. Δεν εντάχθηκε δηλαδή, αλλά μπορεί να ενταχθεί. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως στο διακαιϊκό μας σύστημα δεν υπάρχουν «δίκες προθέσεων», γιατί οι μισοί θα ήταν στις φυλακές.

         Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για πρώτη φορά έχουμε και «πόλεμο προθέσεων». Δηλαδή επιτίθεμαι στην γειτονική χώρα γιατί εκδήλωσε την πρόθεσή της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτά είναι καινά πολεμικά ήθη που ο ιστορικός του μέλλοντος θα καγχάζει όταν θα αναφέρεται στην εισβολή των Ρώσων.  

          Μα τόσο ανασφαλής νιώθει μία πυρηνική χώρα (Ρωσία) έναντι μιας σαφώς υποδεέστερης στρατιωτικά χώρας (Ουκρανία)’

       «Δάκτυλος της Δύσης» θα πουν πάλι οι καχύποπτοι και οι εχθροί της Δύσης. Επειδή αδυνατώ να παρακολουθήσω το σκεπτικό και την επιχειρηματολογία για το «δίκαιο» της Ρωσίας θα ρωτήσω αφελώς. Η Δύση δεν είχε άλλες προτεραιότητες παρά μόνο έναν πόλεμο με τη Ρωσία «δια αντιπροσώπων», όπως τονίζεται στο άρθρο;

         Δηλαδή, τι είναι ο πόλεμος; Μία δοκιμασία νεύρων για να ανιχνεύσουμε τις προθέσεις του αντιπάλου; Από πότε η Ρωσία έγινε επικίνδυνη για τη Δύση τη στιγμή που η οικονομία της ήταν άμεσα και δουλικά προσδεδεμένη  στην φθηνή ρωσική ενέργεια; Κάποια αφέλεια, ίσως, μπορούμε να αποδώσουμε στη Δύση αλλά όχι και αυτοκτονικές τάσεις.

       Εξάλλου το ΝΑΤΟ ως «εγκεφαλικά νεκρό» δεν θα τολμούσε να σχεδιάσει έναν πόλεμο εναντίον της Ρωσίας  «δια αντιπροσώπων» (Ουκρανία).

      Τουναντίον ο ρωσικός αναθεωρητισμός (2)** στόχευε και στοχεύει  στην αλλαγή συνόρων με σκοπό την εξασφάλιση γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων έναντι της Δύσης. Αυτό εξάλλου το διακήρυξα ανερυθρίαστα ο κ. Πούτιν, οικτίροντας και κατηγορώντας ακόμη και τον Λένιν.

        Αν όλα τα παραπάνω αποτελούν γεγονότα και όχι ερμηνείες με υπόρρητα φιλορωσικά συναισθήματα κι ρητό αντιδυτικό μίσος, τότε το πρώτο βήμα για το τέλος του πολέμου υποχρεούται ηθικά να το κάνει ο επιτιθέμενος και να μην επιζητεί άλλοθι εκεί που δεν υπάρχει.

        Στη Δύση ακούγονται φωνές και εκδηλώνεται φανερά η δυσαρέσκεια των πολιτών για τη συνέχιση του πολέμου. Στη Ρωσία άκουσε κάποιος τους πολίτες να διαμαρτύρονται για τον πόλεμο; Εκεί συμφωνούν όλοι με τον πόλεμο;

      Μην ξεχνάνε οι υπερασπιστές του Πούτιν πως  στον Ουκρανικό πόλεμο σκοτώνονται και Ρώσοι στρατιώτες, νεαρής ηλικίας. Ο θάνατος του Πριγκόζιν (Wagner) και του Ναβάλνι δεν γεννά υποψίες για το δημοκρατικό ήθος του Ρώσου Ηγέτη;

        Οι επερχόμενες εκλογές στη Ρωσία με μοναδικό υποψήφιο τον κ. Πούτιν δεν προκαλεί ανησυχία για τις μύχιες προθέσεις του; Φανταστείτε το σενάριο παρόμοιων εκλογών σε μεγάλη χώρα της Δύσης. Ούτε η πιο αρρωστημένη φαντασία δεν θα μπορούσε να συλλάβει ένα τέτοιο σενάριο.

           Επειδή, όμως, τα πράγματα σε αυτόν τον πόλεμο είναι απλά και χρειάζονται την απλή λογική και τις καλές προθέσεις των ερμηνευτών του, θα ήταν προσφορά στη Λογική, την Ηθική και το διεθνές Δίκαιο η απόσυρση των Ρωσικών στρατευμάτων με τη συνοδεία ενός ηχηρού “Mea Culpa”.

         Μπορεί η παραπάνω θέση μου να εμπεριέχει έναν ρομαντισμό και ίσως μία ασυγχώρητη αφέλεια ή και άγνοια των διεθνών δεδομένων. Σε αυτές τις αιτιάσεις ένα έχω να αντιτείνω:

          Από πότε ο Πόλεμος, ως ανθρώπινη επινόηση, έχει λογική και ηθική;

          Αν συνεχισθούν οι στρατιωτικές επιτυχίες των Ρώσων και η Ουκρανία παραδοθεί “άνευ όρων”, τότε η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει μεγάλο πρόβλημα στο εγγύς μέλλον. Σε αυτό το δυστοπικό τοπίο της Ευρώπης και με δεδομένη την πολιτική παράλυση των ΗΠΑ λόγω των επικείμενων εκλογών οι επιλογές για την Δύση και την Ευρώπη ειδικότερα είναι περιορισμένες. Σχετικά με αυτήν την προοπτική το γερμανικό περιοδικό Spiegel  μεταξύ άλλων παρατηρεί και προτείνει:

      “Η Ευρώπη έχει μόνο μία επιλογή να δείξει στον Πούτιν τα όριά της με πάσα δύναμη ή να υποταχθεί στις φιλοδοξίες του για εξουσία και στη δική του ερμηνεία  της ιστορίας. Ένας κόσμος, όπου θα επικρατούσε ο Πούτιν δεν θα ήταν ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε”.

           Ένας πόλεμος ξεκινάει εύκολα και στο χρόνο που επιλέγουν ο-οι εμπόλεμοι, αλλά δεν τελειώνει στο χρόνο που θα ήθελαν. Αυτό ας το γνώριζαν εκείνοι που τον άρχισαν κι αυτοί που τον υπερασπίζονται ακόμη.

          Διαφορετικά ο κόσμος θα βλέπει και θα μετρά υλικές καταστροφές, ηθικές παρεκτροπές, βιασμό της κοινής λογικής, γιγάντωση του μίσους και προπαντός το θάνατο ανθρώπων (αμάχων και στρατιωτών).(3)***

           Η θέση μας επιβάλλεται να είναι μία, όπως αυτή αποτυπώθηκε μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (σύνθημα - ευχή και υπόσχεση). Γιατί όλα τα άλλα είναι κουβέντες για να συζητάμε. Και γιατί δεν μπορεί να μάχεσαι κατά του πολέμου ως πρακτικής και να δηλώνεις ένθερμος υποστηρικτής του αναθεωρητισμού του κ. Πούτιν. Ξεκάθαρα λόγια και θέσεις. Δυοίν θάτερον.

                             Γι αυτό, λοιπόν, «Ποτέ πια Πόλεμος».            

                                                      ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

            *(1). Η Ρωσία στοχεύοντας στην αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ πέτυχε το αντίθετο. Υποχρέωσε δύο ουδέτερες χώρες, την Φινλανδία και την Σουηδία, να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.

         **(2). Η Δούμα της Ρωσίας ακυρώνει στην πράξη τον νόμο της ΕΣΣΔ της 26^ης Απριλίου 1954 και όλες άλλες αποφάσεις του 1954 που σχετίζονται με την μεταβίβαση της Κριμαίας. Ο αναθεωρητισμός στα «πάνω» του.           

         ***(3). Στα μεγάλα επιτεύγματα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και στον ένα χρόνο πολέμου θα μπορούσε να θεωρηθεί και η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών των δυτικών χωρών και ιδιαίτερα της Γερμανίας που ξαναμπαίνει στο παιχνίδι με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια ειρήνη.

         

     ***Χρήσιμο βιβλίο «Ουκρανικός Πόλεμος». Ηλία  Γιαννακόπουλου, Εκδόσεις “Γραφή”, 2022.