Το “Μελανοδοχείο”, το “Στυπόχαρτο”, η σχολική “Πλάκα” και το πρώτο “Σχολικό Κουδούνι”: Θύμησες και Συναισθήματα.

        

        *Γράφει ο Ηλίας Γιαννακόπουλος, Blog "ΙΔΕΟπολις"

         

          Λίγο ο ήχος του σχολικού κουδουνιού, λίγο οι παιδικές φωνές στις σχολικές αυλές, λίγο οι πλάτες των μικρών μαθητών με τις βαριές σχολικές τσάντες,  λίγο η πρωινή σχολική προσευχή και φυσικά το πρώτο καλωσόρισμα με τις απαραίτητες-αναγκαίες νουθεσίες του διευθυντή σε προτρέπουν να γυρίσεις πίσω στα χαμένα παιδικά σου χρόνια.
          Τα βιβλιοπωλεία γεμίζουν από μαθητές και γονείς για τα απαραίτητα σχολικά είδη ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς. Τσάντα, τετράδια, χάρακες, μολύβια, ξύστρα, σβήστρα....
           Μία σύγκριση με τη δική μας πρώτη σχολική μέρα και με τα δικά μας σχολικά αξεσουάρ μόνο μελαγχολία μπορεί να μάς γεμίσει.
         Ωστόσο η μελαγχολία αυτή στο μέλλον μπορεί να γίνει ανησυχία και φόβος όταν η Τεχνητή Νοημοσύνη αντικαταστήσει όλα τα παραπάνω και ίσως-ίσως και το δάσκαλο.
           Και τότε θα είναι που η δική μας χειροποίητη τσάντα, η ασπρόμαυρη πλάκα, το κοντύλι, το στυπόχαρτο και φυσικά το μελανοδοχείο με την πένα, άντε κι ένα τετράδιο με την προπαίδεια στο οπισθόφυλλο, θα φαντάζουν και θα εκτίθενται στα σχολικά μουσεία ως αρχαιολογικά ευρήματα περασμένων εποχών!!!

            Οι σχολικές αίθουσες με τα ξύλινα θρανία έτσι κι αλλιώς πέρασαν στην ιστορία ως μουσειακό είδος
            Βλέποντας όλες αυτές τις εικόνες και ακούγοντας τον ήχο του κουδουνιού εύκολα οι συνειρμοί-που δεν υπακούουν σε λογικούς νόμους-διολισθαίνουν στη σχολική ζωή και τάξη με τις σχετικές σκανδαλιές μας.
           Και πόσες σκανδαλιές θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει άλλοτε με το μελανοδοχείο (χύναμε το μελάνι για να αποφύγουμε ένα δύσκολο διαγώνισμα), άλλοτε με την πλάκα (την σπάζαμε για να γλυτώσουμε την ορθογραφία ή εξαφανίζαμε το κοντύλι) κι άλλοτε με την "δωροδοκία" (για τους πιο τολμηρούς) του επιστάτη για να χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα πιο γρήγορα με την ελπίδα πως θα απαλλαγούμε από την εξέταση τόσο για τα άμφια του ιερέα όσο και για τον φασίολο ή  ακόμη και για τις δασυνόμενες λέξεις (άλλος αχρείαστος εφιάλτης κι αυτός).
            Και όμως χωρίς την  αναγκαία "υλικοτεχνική υποδομή" και με διδακτικές μεθόδους που γειτνίαζαν με βασανισμό καταφέραμε να “μάθουμε γράμματα", να επιβιώσουμε και να προκόψουμε χάρη στη θέλησή μας για ζωή και χάρη στο μεράκι κάποιων "ηρωικών" δασκάλων μας.

          Με υποτυπώδη έως ανύπαρκτη πνευματική βοήθεια από το σπίτι, με παντελή έλλειψη πνευματικών ερεθισμάτων στο χωριό, με διακριτή την απουσία πνευματικής και κοινωνικής καθοδήγησης και υπό τη δεσποτεία των άκαμπτων κοινωνικών στερεοτύπων, των θρησκευτικών δογμάτων και υπό την εξουσία μιας συντηρητικής ηθικής ως νέοι στην κλειστή κοινωνία καταφεύγαμε στα περιοδικά της εποχής, όπως: Η "Μάσκα", ο "Μικρός Σερίφης", ο "Μικρός Ήρως", ο "Μικρός Κάου-Μπόυ" κι άλλα.
            Εξάλλου  τηλεόραση δεν υπήρχε και τα λίγα ραδιόφωνα πού να προλάβουν να εξυπηρετήσουν τις οπαδικές μας προτιμήσεις στην αναμετάδοση των ποδοσφαιρικών αγώνων!
             Κάπως έτσι πορευτήκαμε στη ζωή μας αφήνοντάς τα όλα στον αυτόματο πιλότο της τύχης και της "θεϊκής πρόνοιας". Δεν μέμφομαι κανέναν για όλα αυτά. Οι γονείς μας και οι δάσκαλοί μας έπραξαν αυτά που γνώριζαν κι αυτά που μπορούσαν.
            Στη ζωή μας περισσότερο υπεύθυνοι είμαστε εμείς γι αυτά που πετύχαμε και για αυτό που είμαστε και όχι το βολικό "οι άλλοι".

               

         Να, λοιπόν  πώς μπορεί να σε παρασύρει ο χτύπος-ήχος του σχολικού κουδουνιού και να θυμηθείς τα παλιά. Θύμησες που σε  ανακουφίζουν κι ας ήταν τα χρόνια "δίσεκτα", όπως λέει κι ο ποιητής.
            Να, λοιπόν, που κάποιοι ήχοι μάς συντροφεύουν ακόμη και μάς διαμορφώνουν. Ήχοι που δεν υπακούουν  στη μουσική κλίμακα, αλλά είναι άκρως επιδραστικοί και διεγείρουν τόσο τη μνήμη μας όσο και τα συναισθήματά μας.
           Εξάλλου τι είναι ο άνθρωπος παρά μόνο αυτά που θέλει και μπορεί να θυμάται. Αυτά με τη σειρά τους ενεργοποιούν το θυμικό του ανθρώπου όπου φωλιάζουν τα συναισθήματά του. Κι όπως είναι φυσικό η επώαση και η έκφραση των συναισθημάτων προϋποθέτουν ένα ισχυρό ερέθισμα.
          Κι ένα τέτοιο ερέθισμα είναι και ο ήχος του σχολικού κουδουνιού (κι ας είναι σήμερα ηλεκτρονικός) που σε σπρώχνει σε ένα γοητευτικό ταξίδι στα παιδικά χρόνια. Χρόνια αθωότητας και χρόνια που ο άνθρωπος ζει έντονα τις στιγμές του παρόντος και κλώθει όνειρα για το κοντινό αύριο.
          Αυτή η σχέση (αιτιακή) του ήχου του πρώτου σχολικού κουδουνιού με τα συναισθήματα και τις θύμησες που διεγείρει (ή το αντίθετο ) μάς παραπέμπει έμμεσα (έστω και λίγο αυθαίρετα) στο "μνησιπήμων πόνος" του Γ. Σεφέρη.

 

            Βέβαια κάποιοι θα πουν πικρόχολα πως η επιστροφή στο παρελθόν και η επιμονή ή η προσκόλληση στα βιώματα και στις εμπειρίες του χθες δεν συνιστούν και την πιο υγιή στάση ζωής. Μπορεί σε αυτήν την τάση για επιστροφή και βίωση των γεγονότων-εμπειριών να ενοικεί μία μελαγχολική προδιάθεση, αλλά και κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την καταβύθιση σε κάποιες στιγμές του παρελθόντος.
          Εξάλλου είναι δύσκολο για κάθε στοιχειωδώς ευαίσθητο άνθρωπο όταν αυτές τις μέρες, μέρες έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, περνώντας δίπλα από μία σχολική αυλή και ακούγοντας τον ήχο του κουδουνιού (έστω και τον ηλεκτρονικό) να μην νιώσει την ανάγκη επιστροφής στα παιδικά ανέμελα χρόνια του.
           Για κάποιους αυτή η επιστροφή είναι μία ανέξοδη και ακίνδυνη ψυχοθεραπεία.

            Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τα παλιά και με πλοηγό τον ήχο του σχολικού κουδουνιού και τις παιδικές φωνές ας ξαναγίνουμε για λίγο και πάλι παιδιά...
      "Ας γίνουμε όλοι  για λίγο παιδιά στο νου, την ψυχή και την καρδιά..."