H “μεγάλη Επιστροφή” Τραμπ και ο “Χρυσός Αιώνας των ΗΠΑ”

             *Γράφει ο Ηλίας Γιαννακόπουλος, Blog "ΙΔΕΟπολις" 

         #"Μόνο όταν είναι βαθύ το σκοτάδι μπορείς να δεις τα αστέρια" (παροιμία). 

         Τελικά έγινε πραγματικότητα αυτό που άλλοι εύχονταν (κρυφά ή φανερά αδιάφορο), αυτό που άλλοι έτρεμαν ως πολιτική επιλογή κι αυτό που άλλοι αγωνιούσαν και ήθελαν να γνωρίσουν “εν τοις πράγμασιν”, δηλαδή τα κριτήρια που επιλέγουν τελικά οι λαοί για την εκλογή των αρχόντων-ηγετών τους.

              Ο Τραμπ  επίσημα πλέον και με την ψήφο του αμερικανικού λαού είναι ο 47^ος Πρόεδρος των ΗΠΑ.

             Οι πολιτικοί αναλυτές μιλούν για ένα σπάνιο πολιτικό φαινόμενο (επιστροφή στην εξουσία ενός πολιτικού μετά από μία εκλογική ήττα, Νοέμβριος 2020). Οι δημοσκόποι αναλύουν και στοχάζονται για την απόκλιση των προβλέψεών τους. Οι οικονομολόγοι αγωνιούν για το νέο statuς quo της παγκόσμιας οικονομίας. Οι διεθνολόγοι προβληματίζονται  για το νέο χάρτη των διεθνών σχέσεων και την παγκόσμια ισορροπία. Οι  ειρηνιστές ως άλλοι οιωνοσκόποι χρησμοδοτούν για την έκβαση των πολέμων και για το μέλλον της Ειρήνης.

             Δεν λείπουν, βέβαια, κι εκείνοι από το χώρο της κοινωνιολογίας και της κοινωνικής ψυχολογίας που αναζητούν τις νέες σταθερές των λαών με βάση τις οποίες επιλέγουν ή κατασκευάζουν τους Ηγέτες τους. Στην εκλογή Τραμπ ο Λε Μπον θα τους ήταν χρήσιμος ή ο ίδιος ο Λε Μπον θα αναθεωρούσε κάποιες θέσεις του με βάση το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ.

              Γενικά όλοι κάτι έχουν να μάθουν  από αυτές τις εκλογές αφού οι ΗΠΑ ως ηγέτιδα δύναμη και πρότυπο δημοκρατίας (;)  διδάσκουν και καθίστανται σημείο αναφοράς για πολλά θέματα.

        Περισσότερο, όμως, από όλους η εκλογή Τραμπ  προβληματίζει τους εκλογολόγους και τους ειδικούς της επικοινωνίας. Κι αυτό γιατί η εκλογή ή επανεκλογή του αμερικανού προέδρου άλλους ξάφνιασε κι άλλους ανάγκασε να επανεξετάσουν κάποιες βασικές τους θέσεις-δόγματα σχετικά είτε με την αποτελεσματικότητα των εκλογικών (προεκλογικών) στρατηγικών είτε με την αντίδραση των ψηφοφόρων απέναντι σε φαινόμενα και συμπεριφορές των πολιτικών που φανερά προσβάλλουν τον πολιτικό πολιτισμό.

             Πολλοί αδυνατούν να κατανοήσουν πώς τα επεισόδια στο Καπιτώλιο και οι δικαστικές περιπέτειες του κ. Τραμπ ελάχιστα επηρέασαν το εκλογικό αποτέλεσμα. Σε κάποια άλλη χώρα τα ίδια γεγονότα θα είχαν καταλυτικές επιδράσεις.

         Οι ειδικοί της εκλογικής συμπεριφοράς θεωρούν πως οι δικαστικές διώξεις εναντίον του Τραμπ τον κατέστησαν συμπαθή στον λαό, αφού ο ίδιος πέτυχε να εμφανίζεται ως θύμα του πολιτικού κατεστημένου. Αυτή η αυτοθυματοποίηση του προσέδωσε εκείνα τα γνωρίσματα του πολιτικού Ηγέτη που θαυμάζουν οι ψηφοφόροι γιατί στο φαντασιακό τους κυριαρχεί η εικόνα του αντισυστημικού και αντισυμβατικού Ηγέτη.

              Έτσι ο Τραμπ με μία πετυχημένη προεκλογική εκστρατεία πρόβαλε τον εαυτό του ως θύμα πολιτικής δίωξης και πως οι θύτες (δημοκρατικοί) ήταν αυτοί που παραβιάζουν τις βασικές αρχές της δημοκρατίας και όχι ο ίδιος με την υποκίνηση των επεισοδίων στο Καπιτώλιο. Εμφανίστηκε προεκλογικά ως η ενσάρκωση του συγκρουσιακού τύπου ανθρώπου που μπορεί να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα τους διώκτες του.

               Ακόμη η επιθετικότητά του κατά των μεταναστών, οι ύβρεις κατά των πολιτικών των αντιπάλων, οι αθυροστομίες και το αγοραίο λεξιλόγιό του φαίνεται πως δεν ενόχλησαν τη μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων και αυτό συνιστά μία ήττα της Woke ατζέντας. Ακόμη-ακόμη και οι θέσεις του για τις αμβλώσεις δεν φαίνεται να ευαισθητοποίησαν τις γυναίκες-ψηφοφόρους.

           Για πολλούς επικοινωνιολόγους  ο Τραμπ λειτούργησε ως “Ταύρος εν υαλοπωλείω”.

                  Συγκρουσιακός, αντισυστημικός,  αντισυμβατικός και φυσικά οπαδός του αμερικανικού μεγαλείου (“πρώτα η Αμερική”) έπεισε το μεγαλύτερο τμήμα των ψηφοφόρων που αναζητούσαν έναν Ηγέτη που θα έδινε λύση στα προβλήματά τους και μία διέξοδο ή ένα όραμα  για το έθνος τους. Και όλα αυτά απέναντι σε ένα κενό πολιτικών προτάσεων και οράματος από την πλευρά των δημοκρατικών του τύπου ενός άτονου, αναιμικού και γενικόλογου συνθήματος οράματος  “Freedom” (Ελευθερία).

           “Αρκετοί μού είπαν ότι ο θεός μού έσωσε τη ζωή για κάποιον λόγο. Και ο λόγος ήταν για να κάνω την Αμερική μεγάλη…Είναι η ώρα να βάλουμε πρώτη την Αμερική”.

                Να, λοιπόν, που ο Τραμπ έδωσε και σωτηριολογικό χαρακτήρα στην εκλογή του και εμφανίστηκε ως ευνοούμενος των θεών για το καλό της Αμερικής. Ακόμη και τις δύο απόπειρες δολοφονίας του τις εκμεταλλεύτηκε στο έπακρον αποδίδοντάς τες στην εύνοια των θεών που μάς παραπέμπει στον Τρωικό πόλεμο, όπου Έλληνες και Τρώες συναγωνίζονταν για τον προσεταιρισμών των ολύμπιων θεών.

           Φυσικά στη νίκη συνέβαλε άθελά του και ο κ. Μπάιντεν με την επιμονή του να θέλει να επανεκλεγεί παρά τα προβλήματα υγείας του κι άφησε την Καμάλα στο στόμα του Λύκου. Κι αυτή με τη σειρά της δεν μπόρεσε να απογαλακτιστεί από την πολιτική Μπάιντεν και να δώσει το δικό της πολιτικό-ιδεολογικό στίγμα. Ωστόσο και παρά την ήττα της διατήρησε την ψυχραιμία και την ευγένεια των λόγων της δηλώνοντας:

   "Ξέρω ότι πολλοί αισθάνονται ότι εισερχόμαστε σε μία σκοτεινή εποχή, αλλά για το καλό όλων μας, ελπίζω ότι δεν είναι έτσι. Αμερική, αν είναι έτσι , ας γεμίσουμε τον ουρανό με φως ενός λαμπρού, δισεκατομμυρίου αστεριών. Το φως της αισιοδοξίας, της πίστης, της αλήθειας και της υπηρεσίας" (Κάμαλα Χάρις).     

        Εν τω μεταξύ ο σεισμός της εκλογής του Τραμπ προκαλεί διάφορους μετασεισμούς στην παγκόσμια κοινότητα, όπως φαίνεται κι από τις πρώτες αντιδράσεις-δηλώσεις των Ηγετών των ξένων χωρών αλλά κι από τις αντιδράσεις των αγορών και  Οικονομιών (χρηματιστήρια…).

            Διαβάζοντας κανείς τα συγχαρητήρια τηλεγραφήματα των ξένων Ηγετών στον νεοεκλεγέντα Τραμπ μπορεί κάποιος εικάσει για τις προσδοκίες και τις συμπάθειες των χωρών αυτών. 

          Ο Νετανιάχου,  ο Ερντογάν και ο Όρμπαν (ο καθένας για διαφορετικούς λόγους)  ανήκουν στους πιο ένθερμους φίλους του Τραμπ  και της πολιτικής του. Οι ειδικοί κατατάσσουν την ομάδα αυτή των πολιτικών-θαυμαστών του Τραμπ στον κύκλο των ακροδεξιών κ αι λαϊκιστών. Οι άλλοι πέραν των τυπικών συγχαρητηρίων διακατέχονται από έναν έντονο προβληματισμό για  την ακολουθητέα εξωτερική του Τραμπ.

            Ειδικότερα σε αναμμένα κάρβουνα και αναμονή βρίσκονται η Ε.Ε και το ΝΑΤΟ. Κι αυτό γιατί ο Τραμπ πολλές φορές και στην προηγούμενη θητεία του διατύπωσε τη θέση του πως η Ευρώπη πρέπει να δαπανήσει περισσότερα για την ασφάλειά της και την οικονομίας της. Η Ε.Ε δυστυχώς και παρά τα αλλεπάλληλα μηνύματα από τις ΗΠΑ δεν μπόρεσε να αποκτήσει μία αυτονομία σε επίπεδο οικονομίας και στρατιωτικής ασφάλειας. Ο οικονομικός και στρατιωτικός της απογαλακτισμός από τις ΗΠΑ κρίνεται αναγκαίος, όπως και η ενηλικίωσή της.

               Σε επίπεδο χωρών ίσως η Γερμανία να έχει τα περισσότερα προβλήματα που έτσι κι αλλιώς ο Ουκρανικός πόλεμος την γονάτισε οικονομικά (περίπτωση  φυσικού αερίου, Volkswagen…).

            Οι σχέσεις με την Κίνα-έτσι κι αλλιώς προβληματικές-φαίνεται θα επηρεαστούν σημαντικά αφού ο οικονομικός ανταγωνισμός μεαταξύ των δύο υπερδυνάμεων καλά κρατεί. Οι προτάσεις για επιβολή δασμών στα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα επανέρχονται επίμονα. Εξάλλου εδώ και χρόνια υποβόσκει ένας ακήρυχτος οικονομικός πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών.

             Στο κέντρο του ενδιαφέροντος φυσικά βρίσκονται οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία λόγω του Ουκρανικού πολέμου  και της sui generis σχέσης του Τραμπ με τον Πούτιν. Ήδη η Ρωσία δήλωσε πως η ΗΠΑ είναι μεν εχθρική χώρα αλλά προσβλέπει σε μία εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών αρκεί να κάνουν  το πρώτο βήμα οι ΗΠΑ.

              Αυτός που πρέπει να ανησυχεί λίγο είναι ο Ζελένσκι γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να σταματήσουν τη γενναία χρηματοδότηση της Ουκρανίας  με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την έκβαση του πολέμου.

              Η Τουρκία, όπως συνηθίζει, πατώντας σε δύο βάρκες χαίρεται για την εκλογή Τραμπ (αν δεν πανηγυρίζει κιόλας).Το πώς, όμως, θα συμβιβαστεί η φιλία της Τουρκίας προς την Χαμάς με τη φιλία-θαυμασμό του Νετανιάχου προς τον Τραμπ είναι ένα ζητούμενο.

          Στους ανησυχούντες και προβληματισμένους από την εκλογή του Τράμπ συγκαταλέγεται και η Παγκοσμιοποίηση, αφού πολλές φορές ο αμερικανός πρόεδρος τάχθηκε κατά της Παγκοσμιοποίησης και υπέρ του Πατριωτισμού.

         “Ο ελεύθερος κόσμος πρέπει να ενστερνιστεί τα εθνικά του θεμέλια. Δεν πρέπει να προσπαθεί να τα διαγράψει ή να τα αντικαταστήσει. Το μέλλον δεν ανήκει στους υπέρμαχους της παγκοσμιοποίησης , το μέλλον ανήκει στους πατριώτες” (Συνέλευση Ηνωμένων Εθνών, 24/9/2019).            

         Eνδιαφέρουσες, ωστόσο, είναι και οι αντιδράσεις δύο γνωστών ευρωπαϊκών εφημερίδων στην εκλογή του Τραμπ.

              Ειδικότερα η Le Monde χαρακτηρίζει τον Τραμπ ως «Φάντασμα που επιστρέφει οδηγημένο από το πολιτικό του ένστικτο και την δίψα για εκδίκηση».

              Ίσως πιο αιχμηρή η ισπανική El Pais τονίζει εμφαντικά πως ο θρίαμβος του Τραμπ συνδέεται με τον «επιθετικό μάτσο και ακομπλεξάριστο τρόπο του στις σχέσεις του με τους άλλους, εκεί όπου οι χονδροειδείς βρισιές και οι επιθετικοί χαρακτηρισμοί αντικαθιστούν τα επιχειρήματα». Κι αλλού γράφει «Αυτό που νίκησε είναι το κτήνος που έχουμε μέσα μας».

             Για αρκετό, λοιπόν, χρόνο οι αναλυτές θα αναζητούν τα βασικά αίτια αυτού του ιστορικά μοναδικού  πολιτικού comeback, όπως δήλωσε και ο επόμενος αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς.

             Στα ενδιαφέροντα αυτών των εκλογών ανήκει και η δήλωση του Τραμπ για το νέο αστέρι του πλανήτη μας τον Έλον Μασκ «Έχουμε έναν νέο σταρ. Ένα αστέρι γεννιέται».

              Εν τω μεταξύ ο κόσμος περιμένει κάτι παραπάνω και καλύτερο από αυτά που εμπεριείχαν ως πρόταση και υπόσχεση τα προεκλογικά συνθήματα του Τραμπ, του τύπου «Make America Great Again» (να κάνουμε την Αμερική ξανά μεγάλη) και το «Trump will fix it» (Ο Τραμπ θα το φτιάξει).

         Αυτή η Τραμπική νίκη-θρίαμβος είθε να αποβεί επωφελής για την ανθρωπότητα και να μην μείνει μόνον ένα γέννημα τρέλας, όπως δήλωσε και ο ίδιος ο Τραμπ στην πρώτη του ομιλία μετά την εκλογική του νίκη. Πιο συγκεκριμένα ο αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε:   

             “Είναι ένα κίνημα που δεν έχει δει ξανά ποτέ κανείς. Δεν έχει υπάρξει ξανά κάτι τέτοιο στη χώρα αυτή…Δείτε τι συνέβη. Δεν είναι τρελό;»

                  Όσο για την Ελλάδα μέσα σε αυτήν τρέλα ελπίζουμε να δικαιωθεί η θέση του κ. Μητσοτάκη πως «ανεξαρτήτου εκλογικού αποτελέσματος οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στρατηγικές και πιστεύω ότι ως προς το περιεχόμενό τους δεν θα επηρεαστούν».