Ο αβέβαιος κόσμος και ο σύγχρονος νέος

­* Το παρακάτω κείμενο υπό μορφή ομιλίας θα μπορούσε να αποτελεί εισήγηση σε μια μελλοντική ημερίδα σχετική με την καταγραφή εκείνων των φαινομένων – προβλημάτων που υφαίνουν το δυστοπικό τοπίο της εποχής μας αλλά και το ρόλο – εφόδια του νέου για την αλλαγή του.

Αφόρμηση αυτού του κειμένου η βίωση των σύγχρονων προβλημάτων, οι απογοητεύσεις των νέων, οι προσδοκίες τους αλλά και οι παρακάτω θέσεις των: Άγγελου Τερζάκη, του Νίκου Καζαντζάκη, του Τόμας Μαν και της Vivian Greene.

 

α.«Ζούμε σ’ έναν κόσμο – τοπίο κατακλυσμού όχι γιατί βουλιάζουν γύρω τα πάντα, αλλά γιατί τα πάντα γίνονται ρευστά».(Τερζάκης)

β. «Νέος θα πει να επιχειρείς να γκρεμίσεις τον κόσμο και να έχεις το θράσος να θες να οικοδομήσεις καινούργιο καλύτερο…»

(Ν. Καζαντζάκης)

γ.«Νέος θα πει να είσαι αυθόρμητος, να στέκεις κοντά στις πηγές της ζωής, να τραντάζεις τις αλυσίδες ενός φθαρτού πολιτισμού και να τολμάς αυτό που οι άλλοι δεν έχουν κουράγιο να επιχειρήσουν…».(Τόμας Μαν)

δ.«Η ζωή δεν είναι το να περιμένουμε πότε θα περάσουν οι καταιγίδες. Είναι το να μάθουμε πώς να χορεύουμε μέσα στην βροχή».(Vivian Greene)

Εισαγωγικά – Τα προβλήματα

Κυρίες και κύριοι…

Η παρουσία σας στην εκδήλωσή μας καταδεικνύει το ενδιαφέρον σας αλλά και την αμετάκλητη απόφασή σας να «συντροφεύσετε» τις αγωνίες και τους αγώνες μας για έναν καλύτερο κόσμο.

Διανύουμε την δεύτερη δεκαετία του αιώνα μας και βιώνουμε καθημερινά το αδιέξοδο στην πορεία του κόσμου. Ενός κόσμου κι ενός αιώνα που στην ανατολή του υποσχέθηκε πολλά αλλά γρήγορα διέψευσε τις ελπίδες και τις προσδοκίες μας. Όλοι μιλούν για το κατώφλι μιας νέας εποχής που δεν έχει όνομα και ταυτότητα και που οδηγεί σε άγνωστους ορίζοντες. Ωστόσο, η καταγραφή των βασικών της συντεταγμένων κρίνεται αναγκαία για τη βαθύτερη κατανόηση της νέας τάξης – της νέας πραγματικότητας.

Η άνιση κατανομή του πλούτου

Αρχικά τη μαύρη κηλίδα του σύγχρονου κόσμου τη συνθέτει η ανορθολογική κατανομή του παγκόσμιου πλούτου. Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών διευρύνεται, αφού οι πρώτες εκμεταλλεύονται αποτελεσματικότερα την ενοποίηση των αγορών και γιγαντώνονται οικονομικά. Η παγκοσμιοποίηση ευνοεί τους ισχυρούς και αδυνατίζει ή αποδυναμώνει τους φτωχότερους. Η λογική των νόμων της παγκόσμιας αγοράς επιβάλλει έναν ξέφρενο, τυφλό και καταστροφικό ανταγωνισμό που εξωθεί τεράστιες πληθυσμιακές μάζες – ακόμα και ολόκληρους λαούς – στη φτώχεια, την ανέχεια και το περιθώριο. Οι οικονομικοί μετανάστες πληθαίνουν και η αναζήτηση ελπίδας σε άλλες χώρες απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο κοινωνικό και ηθικό οικοδόμημα. Οι φτωχοί και οι αποκλεισμένοι – άτομα και λαοί – ζουν με τον εφιάλτη της υλικής επιβίωσης, ενώ οι εργαζόμενοι μετατρέπονται σε παραγωγικές μονάδες χωρίς βούληση από το φόβο της απώλειας της εργασίας. Το σκηνικό αυτό το συνθέτει η οικονομική αναρχία και ο πρωτογονισμός των νόμων της αγοράς.

Οικολογική καταστροφή

Ένα άλλο αρνητικό στοιχείο που σκιάζει το πρόσωπο του πολιτισμού μας είναι η οικολογική καταστροφή. Ο σύγχρονος άνθρωπος επέφερε θανάσιμα πλήγματα στο «σώμα» του πλανήτη υπερβαίνοντας το μέτρο και επιδεικνύοντας μία αλαζονική συμπεριφορά απέναντί του. Η επέκταση της οικονομικής σφαίρας σε βάρος της οικόσφαιρας προκάλεσε αναταράξεις στην ισορροπία του οικοσυστήματος με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ίδια η επιβίωση του ανθρώπου ως βιολογικού όντος. Σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μια δημογραφική έκρηξη που απειλεί με ανατροπή την ισορροπία του οικοσυστήματος, ενώ η εξάντληση των φυσικών πόρων, η συσσώρευση αποβλήτων, η ρύπανση του αέρα και των υδάτων και η αύξηση της θερμοκρασίας ανατρέπουν τους φυσικούς και χημικούς κύκλους που εξασφάλιζαν επί εκατομμύρια χρόνια τη ζωή. Ο παραλογισμός της εποχής μας βρίσκει έκφραση στον τρόπο που εκμεταλλευόμαστε τη γη. Η ανθρωποκεντρική θεώρηση της ζωής αντικατέστησε τη γεωκεντρική φιλοσοφία κι αυτό λειτουργεί αρνητικά και στην προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει μία ποιότητα ζωής. Έτσι το περιβαλλοντικό πρόβλημα κατέστη ένας μόνιμος εφιάλτης.

Το τεχνολογικό πνεύμα

Το γκρίζο τοπίο της εποχής μας το συνθέτει το κυρίαρχο τεχνοκρατικό πνεύμα. Η τεχνολογία αποτελεί πλέον μία μη ελεγχόμενη δύναμη που υποβάλλει υλιστικές αξίες και δημιουργεί τεχνοκρατικές κοινωνίες που συνθλίβουν τα άτομα και τα απανθρωποποιούν. Η απώλεια του ανθρώπινου ελέγχου πάνω στην τεχνολογία σήμανε την ανατροπή της φυσικής τάξης και ιεραρχίας στη σχέση ανθρώπου – μηχανής με αποτέλεσμα την περιέλευση του ανθρώπου στη θέση του μέσου και της τεχνολογίας σε σκοπό ή αυτοσκοπό. Η δεσποτεία του τεχνοκρατικού πνεύματος προωθεί τον άκρατο υλισμό και τη μηχανιστική ορθολογικότητα. Η προσήλωση στην ύλη, η αναζήτηση της δύναμης και του πλούτου και η υποταγή στο στεγνό ορθολογισμό κονιορτοποίησαν το ανθρώπινο πρόσωπο, προκάλεσαν την εσωτερική μοναξιά και κατέστησαν το άτομο αιχμάλωτο της εσωτερικής του κενότητας και της δύναμης του ανώνυμου πλήθους. Ο γιγαντισμός του υπολογιστικού πνεύματος και η συναισθηματική αποξήρανση διέρρηξαν την ενότητα του ανθρώπου και τον μετέτρεψαν σε ένα «τέρας» δυστυχισμένο. Συνεπώς ο άνθρωπος – δημιουργός υποχωρεί και εξυψώνεται η μηχανή – δημιούργημα.

Το τέλος των ιδεολογιών

Εξίσου αρνητικό στοιχείο του σύγχρονου κόσμου είναι και η κατάρρευση των παραδοσιακών ιδεολογιών που αποστερούν τους νέους από κίνητρα δράσης. Το πολυθρύλητο «τέλος των ιδεολογιών» και των πάσης φύσεως –σμών μπορεί ως ένα σημείο να σήμανε την ιδεολογική απελευθέρωση των πολιτών αλλά ταυτόχρονα τους απογύμνωσε από τα σταθερά σημεία αναφοράς. Το ιδεολογικό κενό που πήγασε από την κατακρήμνιση της «δικτατορίας» των ιδεολογιών σκόρπισε την απογοήτευση, την αμηχανία και την παθητικοποίηση. Τα μεγάλα οράματα, οι μεγαλεπήβολες συλλήψεις και οι κινητήριοι «μύθοι» για έναν κόσμο καλύτερο σωριάστηκαν πάνω στα ερείπια του φανατισμού, των τοπικών πολέμων, του εθνικισμού και της παγκόσμιας φτώχειας. Οι άνθρωποι, όμως, και ιδιαίτερα οι νέοι χρειάζονται «μύθους» και ιδεολογίες για τη δόμηση ενός καινούργιου κόσμου πάνω στη βάση της συντροφικότητας, της διεθνούς αλληλεγγύης, της κοινωνικής ευαισθησίας και του σεβασμού στα απαράγραπτα ανθρώπινα δικαιώματα. Χωρίς, λοιπόν, νέες ιδεολογίες ο κόσμος αναζητεί πυξίδα σε φθηνά ιδεολογήματα, χάνει τον προσανατολισμό του, ποδηγετείται, εξανδραποδίζεται και παραιτείται.

Η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα

Τέλος, την αρνητική «τοπιογραφία» του κόσμου μας τη συμπληρώνει κι ένα διάχυτο συναίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας για το αύριο. Ο κόσμος ολόκληρος ζει μέσα στη δίνη μετασχηματισμών, ανακατατάξεων, αναδιαρθρώσεων και μεταβολών και αδυνατεί να παρακολουθήσει την ταχύτητά τους. Στο λυκαυγές μιας νέας εποχής – χωρίς όνομα και ταυτότητα – ο κόσμος οδηγείται σε άγνωστες λεωφόρους. Σε αυτές τις άγνωστες λεωφόρους αναδιατυπώνονται τα μεγάλα κι αναπάντητα ερωτήματα για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον κόσμο. Τον ενθουσιασμό της πίστης και της ελπίδας που γέννησαν οι «θρησκείες της προόδου» τον διαδέχονται η αγωνία και ο φόβος καθώς και η ανακάλυψη της τραγικής διάστασης που σημαδεύει την ανθρώπινη ιστορία. Οι άνθρωποι σήμερα νιώθουν περισσότερο μόνοι κι αδύναμοι ενώ μια τεράστια ευθύνη βαραίνει πάνω στους ώμους τους. Αδυνατούν να συνδυάσουν την αισιοδοξία της θέλησης με την απαισιοδοξία της γνώσης που γεννά η συνειδητοποίηση της σισύφειας προσπάθειας – αποτυχίας του. Έτσι έθνη, κράτη, περιοχές, φυλές και άτομα κατακλύζονται από ένα ακαθόριστο αίσθημα σύγχυσης, αμηχανίας και πανικού. Αναπολούν τη σταθερότητα του παρελθόντος και τρομάζουν μπροστά στη μεταβλητότητα και το «εύθραυστο» του παρόντος και του μέλλοντος.

Η βία και ο πόλεμος

Στον κατάλογο των προβλημάτων που σκιάζουν την εποχή μας και κηλιδώνουν τον πολιτισμό μας μπορούν να προστεθούν η βία αλλά και ο πόλεμος – ως μία μορφή κρατικής βίας. Η ανθρώπινη ζωή απώλεσε την αυταξία της και ο θάνατος ελλοχεύει παντού. Η ιερότητα του ανθρώπινου όντος αφυδατώθηκε και το ανθρώπινο αίμα δεν συγκινεί πλέον κανένα, αφού για ασήμαντους λόγους χάνεται μία ανθρώπινη ζωή. Ο πόλεμος μάς τρομάζει όλους, αφού όλοι πιστέψαμε πως μετά το «ποτέ πια» του Άουσβιτς θα αποτελούσε μόνον μία ανάγνωση ενός θλιβερού γεγονότος. Φαίνεται, όμως, πως λαοί και ηγέτες διακονώντας τα εθνικά συμφέροντα καταστρέφουν χώρες, σκορπούν το θάνατο σε αμάχους και στέλνουν στην προσφυγιά εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι παραλογισμός στην Ευρώπη του 2022 δύο ομόθρησκα κράτη να βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.

Ο νέος και τα εφόδια

Κυρίες και κύριοι…

Σε αυτόν τον κόσμο, λοιπόν, των διαφορετικών αξιολογήσεων, των περίεργων επιλογών και των συγκεχυμένων στόχων οι νέοι είναι υποχρεωμένοι να ζήσουν, να εργαστούν, να δημιουργήσουν και να ονειρευτούν. Στις χαμένες ουτοπίες και στις διαψευσμένες ελπίδες καλούνται να οικοδομήσουν ένα μέλλον που οι ορίζοντές του δύσκολα διακρίνονται. Τα εφόδια, επομένως, και η στάση της νέας γενιάς επιβάλλεται να λάβουν υπόψη τόσο τα διδάγματα του παρελθόντος όσο και τις συντεταγμένες της σύγχρονης παγκόσμιας πραγματικότητας, αλλά και της εικόνας της κοινωνίας του μέλλοντος που θέλουν να ζήσουν.

Η πνευματική καλλιέργεια

Αρχικά, αναγκαία κρίνεται η πνευματική καλλιέργεια του νέου σε έναν κόσμο άκρατου ορθολογισμού αλλά και παραλογισμού. Η συνθετότητα των κοινωνικών δομών, η πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων και η αταξία στο παγκόσμιο σκηνικό καθιστούν υποχρεωτική την πνευματική εγρήγορση του νέου. Ο σύγχρονος κόσμος, δηλαδή, απαιτεί βαθιά κατανόηση και νέες αξιολογήσεις για την υπέρβασή του. Οι παλιοί κώδικες ερμηνείας και τα ιδεολογήματα του παρελθόντος εγκλωβίζουν το νέο σε παρωχημένα σχήματα και αδυνατίζουν την προσπάθειά του για τη δόμηση του μέλλοντος πάνω σε νέες βάσεις. Χρειάζεται μια νέα σκέψη που θα απελευθερώσει τη νέα γενιά από τα δεσμά της δουλείας του τεχνοκρατικού πνεύματος. Η συνθετική σκέψη, ο γόνιμος προβληματισμός, η κριτική ικανότητα και το πνεύμα της αμφισβήτησης μπορούν να υφάνουν την πνευματική προσπάθεια των νέων σε έναν κόσμο που πιέζει για συμμόρφωση, απλούστευση και πνευματικό κομφορμισμό. Μόνο ο νέος με πρισματική αντίληψη της πραγματικότητας, με πνευματική ανεκτικότητα και δεκτικότητα σε νέες ιδέες μπορεί να γίνει ο δημιουργός μιας νέας εποχής για τον κόσμο.

Κοινωνικά και Ηθικά εφόδια

Σημαντικός, επίσης, κρίνεται και ο εξοπλισμός του νέου με κοινωνικά και ηθικά εφόδια. Ζώντας οι νέοι σε έναν κόσμο όπου δυναστεύονται από την κοινωνική αναλγησία, τις διαχωριστικές γραμμές, την απουσία επικοινωνίας και από τις υποκριτικές ηθικολογίες διεκδικούν νέα δικαιώματα στο χώρο της κοινωνικής αλληλεγγύης, της ανεκτικότητας, της συντροφικότητας και της ηθικής αυτονομίας. Επιπρόσθετα, το συλλογικό πνεύμα και η κοινωνική συνείδηση θα πρέπει να αντιμάχονται καθημερινά τον αρρωστημένο ατομικισμό και την αδιαφορία για τα συλλογικά προβλήματα. Ο αυτοέλεγχος και η ηθική προαίρεση μπορούν να αποτελέσουν τους πυλώνες μιας νέας κοινωνικής συμπεριφοράς ενάντια στον αμοραλισμό και στο χρησιμοθηρικό πνεύμα που περιχαρακώνουν το σύγχρονο άτομο στη λογική της ατομικής επιβίωσης εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Οι σύγχρονες παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες απαιτούν πολίτες με διάθεση για κοινωνική προσφορά, με πνεύμα διαλλακτικότητας απέναντι στο «ξένο» και το διαφορετικό και τέλος, πολίτες που θα αισθάνονται ολοκληρωμένοι μέσα στο καμίνι της κοινωνικής ζωής και όχι στους δρόμους της ιδιώτευσης.

Ψυχική – συναισθηματική ολοκλήρωση

Τέλος, η υπέρβαση της σύγχρονης πραγματικότητας και η δόμηση ενός άλλου κόσμου προαπαιτεί από τους νέους ψυχική ολοκλήρωση και συναισθηματική δύναμη. Η ψυχική δύναμη και η συναισθηματική σταθερότητα συνιστούν τα βασικά γνωρίσματα ενός σύγχρονου νέου που με όπλο τη γνώση και την κοινωνική ευαισθησία μπορεί να αλλάξει στο θετικότερο τον κόσμο. Προαπαιτούμενο, επίσης, είναι η αυτογνωσία γιατί αυτή μπορεί να ορίσει τα όρια και τους όρους δράσης του νέου. Επιπρόσθετα, αναγκαία κρίνεται η αγωνιστική διάθεση, το θάρρος και η αποφασιστικότητα γιατί τα «βάρη» για την ανατροπή του παλιού και το χτίσιμο του καινούργιου είναι πολλά. Η ισχυρή βούληση που πηγάζει από το υψηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης αποτελεί, επίσης, ένα άλλο εφόδιο για τη διαμόρφωση μιας θετικής στάσης απέναντι στην προοπτική ενός κόσμου που μέλλει να συγκρουστεί με συντηρητικές νοοτροπίες και αρρωστημένες συμπεριφορές. Επίσης, ο σύγχρονος νέος θα πρέπει να αντιπαλέψει τον επιφανειακό συναισθηματισμό, την ηττοπάθεια και τον εγωκεντρισμό που προάγουν και επιβάλλουν οι σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες. Έτσι, με οδηγό το ελεύθερο πνεύμα και την ψυχική ανάταση ο νέος μπορεί να καταστεί ο πρωταγωνιστής – δημιουργός μιας άλλης ζωής – ενός άλλου κόσμους.

Κανένα, όμως, εφόδιο δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό, αν πρώτα δεν κατανοήσουμε σωστά τη βαθύτερη δομή του οικονομικού – κοινωνικού συστήματος. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος δεν συνιστά μία αυτοφυή οντότητα, αλλά είναι προϊόν των «κοινωνικών του σχέσεων», όπως τόνισε και ο Μαρξ. 

Ο καπιταλισμός και ο νέος τύπος ανθρώπου

Ειδικότερα: «Ο καπιταλισμός, πριν φανερώσει τα αδιέξοδά του, κατέστρεψε τον ψυχισμό των ανθρώπων, διαμόρφωσε έναν ανθρωπολογικό τύπο μοναχικό, νευρωτικό, αγχώδη. Φοβικό και φοβισμένο, ανταγωνιστικό, επιθετικό, ενεργοβόρο, καριερίστα και αμοραλιστή, κάτοικο του «εγώ» και όχι του «εμείς». Ακόμα και σήμερα ο άνθρωπος αυτός διατηρεί την ψευδαίσθηση της ατομικής διαφυγής. Ο ανθρωπολογικός τύπος της ιδιώτευσης, της απάθειας, της συναλλαγής και της αλλοτρίωσης είναι μέρος του προβλήματος που έχουμε να επιλύσουμε. Είναι ανάγκη να υιοθετήσουμε άλλα νοήματα, άλλες σημασίες και άλλα προτάγματα στη ζωή μας, με τα οποία θα αξίζει να ζει κανείς σήμερα και όχι να περιμένει την έφοδο στα «χειμερινά ανάκτορα». Διότι ο άνθρωπος, εκτός από κοινωνική κατασκευή, είναι ταυτόχρονα και δημιουργός της ζωής του. Ο ετερόνομος άνθρωπος που, ως καταναλωτής, υπακούει και εκτελεί νόμους, εντολές και αφηγήσεις άλλων, χωρίς να συμμετέχει ο ίδιος στη λήψη των αποφάσεων, είναι απαραίτητο αντικατασταθεί από τον αυτόνομο τύπο ανθρώπου, εκείνου που αυτοθεσμίζεται, που διαμορφώνει, δηλαδή, ο ίδιος του θεσμούς και τους αναιρεί, αν χρειαστεί. Το δικαίωμα του «συνανήκειν» είναι σύμφυτο με το δικαίωμα του «συναποφασίζειν» και είναι ίσως ο μόνος τρόπος προαγωγής της αίσθησης της κοινότητας και αυτό γιατί ο άνθρωπος πρέπει να επιστρέψει στην κοινότητα των άλλων ανθρώπων ένα μέρος της ύπαρξής του που της το οφείλει. Έτσι, καλλιεργείται και η ξεχασμένη στις μέρες μας αίσθηση της ατομικής ευθύνης απέναντι στην κοινωνία. Η δημιουργία του νέου αυτού ανθρωπολογικού τύπου αποκτά στις μέρες της διαδικασία του κατεπείγοντος, εφόσον μια αυτόνομη, δημοκρατική και οικολογική κοινωνία δεν μπορεί να απαρτίζεται, ούτε φυσικά και να δημιουργηθεί, από τον τύπο του ανθρώπου που δημιουργεί η καταναλωτική κοινωνία».

  («Ο Ανθρωπολογικός Τύπος της Αποανάπτυξης – Τοπικοποίησης»,Γιώργος Κολέμπας – Γιάννης Μπίλλας)

Επιμύθιον

Κυρίες και κύριοι…

Εμείς οι νέοι δεν οραματιζόμαστε έναν κόσμο κατακερματισμένο. Θέλουμε να ζήσουμε σε μια πολυεθνική και πολυπολιτισμική κοινωνία, προσεγγίζοντας με ανοιχτή σκέψη τον απαράμιλλο πλούτο και την πολυμορφία των πολιτισμών του κόσμου. Αντιστεκόμαστε στο ισοπεδωτικό αλλοτριωτικό πνεύμα της εποχής μας και στην ασφάλεια των «κεκτημένων», αντιτάσσουμε την ουτοπία της ρήξης για έναν κόσμο δίκαιο, ειρηνικό και δημοκρατικό. Στην επαπειλούμενη πλανητική ομογενοποίηση αντιπαραθέτουμε τη μοναδικότητα της παράδοσής μας, της γλώσσας μας και του πολιτισμού μας. Επιλέγουμε συνειδητά την υπαρξιακή περιπλάνηση και τη διαρκή αναζήτηση κι αρνούμαστε την αδράνεια των έτοιμων ιδεολογικών σχημάτων. Προβάλλουμε το «πρόσωπό» μας κι αρνούμαστε την ασφάλεια των «προσωπείων» του συστήματος.

Κυρίες και κύριοι…

Ως νέα γενιά αποτελούμε την «εκρηκτική ύλη» για να καταστρέψουμε το σάπιο και να χτίσουμε το νέο πάνω σε υγιείς βάσεις. Δεν θέλουμε να κυριαρχήσουν οι δυνάμεις του «νείκους» στη δικιά μας κοινωνίας. Στοχεύουμε στο βασίλειο της «φιλότητας» όπου περισσεύει η ανθρωπιά, η ανεκτικότητα, η αλληλοκατανόηση. Διεκδικούμε την ευτυχία και δεν την ανταλλάσσουμε με τη νευρωτική επιτυχία. Δεν αντιμετωπίζουμε το σύγχρονο κόσμο ως τη μόνη δυνατή κατάσταση αλλά ως ευκαιρία για υπέρβαση ενός φθαρμένου οικοδομήματος.

Ελπίζουμε και αγωνιζόμαστε

"Αγωνίσου,μόχτησε,αγωνίσου..." και/"Ομπρός!ομπρός!απάνω!/στον τραχιό,τραχιό μου  δρόμο,/με τα μάτια στυλωμένα πάντα/στην κορφή!"("Το  Κατορθωμένο Σώμα"."Λυρικός Βίος",Άγγελος Σικελιανός) 

Ευχαριστώ για την προσοχή σας…

 

 

 

Σχόλια

  1. Εξαιτετικη και η περγραφη του προβληματος και οι προτασεις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Υπέροχη, εξαιρετική και πλούσια περιγραφή και ανάλυση της πολυπλοκότητας που συνθέτουν την πραγματικότητα, το όνειρο τον μύθο, την προσπάθεια, αλλά και τις αρνητικές δυνάμεις που ποδηγετούν, φρενάρουν ή και καταστρέφουν δημιουργώντας όλον αυτόν τον αρνητικό ψυχισμό στις νέες γενιές κάθε εποχής

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κριτήριο Αξιολόγησης στη Νεοελληνική Γλώσσα, Γ΄ Λυκείου (Νέες τεχνολογίες – Τεχνητή Νοημοσύνη)

Κριτήριο Αξιολόγησης στη Νεοελληνική Γλώσσα και τη Λογοτεχνία, Γ΄ Λυκείου (Βία)

Η «Παγίδα του Θουκυδίδη» και η Ρωσία που βρυχάται...

Κριτήριο Αξιολόγησης στη Νεοελληνική Γλώσσα, Γ΄ Λυκείου (Αγωνιστικότητα ή φυγή;)